Kassandra – Christa Wolf
Mitolojik karakter Kassandra tarafından Troya Savaşı’nın anlatıldığı bu Christa Wolf romanı, feminist bir bakış açısıyla yazılmış. Son ana kadar başını dik tutan bu kadın kahramanı, hayranlıkla karışık şefkatle sevmemek mümkün değil… (Bu yazıya devam etmeden önce, “Kassandra kimdir?” buradan öğrenebilirsiniz)
Troya’da olup bitenleri Homeros’un destanı İlyada’da okuduğumdan beri yıllar geçti, detayları pek hatırlayamıyorum. Biraz da atlaya atlaya okumuştum, itiraf ediyorum. Denizin, gökyüzünün, kadın ve erkeklerin güzelliğinin, gemilerin, ışıltılı zırhların, mücevherlerin ve daha nice ayrıntının tasvirlerini keyifle okusam da aynı yetenekle anlatılmış savaş sahnelerinin gerçekçiliğine dayanamamıştım. Bütün o kan, parçalama, koparma, kesme ve öldürmeler… İnsanın içi kaldırmıyor.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan Kassandra ise öyle değil. Tabii ki bütün acılar bu romanda da var, cesetler de, tecavüzler de yaralar da… Ama Homeros gibi bir oradan vurdu bir buradan vurdu şeklinde dövüş sahneleri ve yaralanma anları yok. Daha çok her şey olup bittikten sonra yaralı ve çaresiz durumdakilere şifa vermeye çalışan kadınlar anlatılmış.
Kadınlar, zaten bütün yükü taşıyan hep kadınlar. Gözünü kan bürümüş erkeklerin, iktidar hırsı ve ego yüzünden bütün o yıkıma yol açan erkeklerin acımasızlığı… ve bir mal gibi alınıp satılan kadınlar…
Nerede ve hangi savaşın esas mağdurları kadınlar olmamış ki… ya da şöyle mi sormalıyım? Savaş yokken, sözde medeni günümüzde ve ülkelerimizde bile mağdur olan kadınlar, savaş halinde nasıl mağdur olmaz ki?
Helen’i bahane ederek Troya’ya saldıran Yunanların vahşiliği…
Etrafını saran ve yükselmek için birbirini paralayan dalkavukların etkisinde kalıp halkını felaketin içine sürükleyen bir kral…
Savaş başlarken bir anda kenara atılan ve sözü geçmez olan bir kraliçe…
En masumu bile kadınlardan güç alan ve geride yaralı bir beden değilse bile paramparça bir kalp bırakıp savaşa giden bütün o erkekler…
…ve olacakları gören, herkesi uyaran ama kimseye sözünü geçiremeyen lanetlenmiş Kassandra…
Sevdiğine kavuşamayan, kız ve erkek kardeşlerini kaybeden, anne ve babasının eriyip bitişini gören, en çok da zavallı halkının durumuna üzülen, kral kızı Kassandra…
Truva Kralı Priamos’un kızı…
Bu romanda kaçırılan, tecavüze uğrayan, kullanılıp atılan, değiş tokuş ya da basitçe hediye edilen, birinin karısı olmaya zorlanan hem de bunları tekrar tekrar yaşayan kadınları okudukça…
Sonra dönüp günümüze bakıp, binlerce yıldır değişen bir şey olmadığını görünce…
İnsanın içinde bir öfke dalgası kabarıyor.
Hiç mi güzel bir şey yok peki bu romanda?
Var…
Bir mağara var. Nerede yaralı bir beden, incitilmiş bir ruh, savaşa tenezzül etmeyen bir kalp varsa buraya sığınıyor. Çocuklar, bebekler, hamileler bu mağarada. Bilgeler, şifacılar, hemşireler bu mağarada. Bu mağarada yaşam var. Bu mağarada incinebilirlerin şefkatle ve bir aradalıkla yarattığı kutsal bir güç var. Neşe ve sevgi var.
Yıllarca süren gri bulanık savaş ve beraberinde gelen kapkara ölümden sonra, bu mağaradan yeniden insanlık yeşeriyor.
Yazar Christa Wolf tarafından 1982’de verilen bir dizi konferansın sonuncusunun taslağı olan bu roman, İlyada destanına yakışır şiirsel bir dille yazılmış.
Doğu Almanya kökenli yazarın, ataerkilliğe karşı çıkan bakış açısıyla kadınların acılarını bu kadar net duyumsamasına ve yaşadığımız coğrafyadaki havayı suyu toprağı böyle tanıdık bildik şekilde anlatmasına, herhalde yaptığı Yunanistan gezileri sebep olmuştur. Arada Türkiye’ye uğradı mı bilmiyoruz ama tarih boyunca birbirimizi yediğimiz aslında canımız ciğerimiz olması gereken “komşu” ile benzerliğimiz, aramızda nifak olsa da bir bütün olmamız gerektiği su götürmez. Hele şehirlerimizin içine kadar sokulmuş o Midilli, Sakız, Sisam, Kos, Girit adalarının bizden (!) olmayışı? Bizim onlardan (!) olmayışımız?
İnsanların aynı sulardan yükselmiş topraklarda, aynı göğe bakıp birbirine düşman demesi ne saçma… Şu kahrolası savaşlar!…
Mitoloji seviyorsanız, sitemizdeki diğer mitoloji yazılarını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Sitemizdeki diğer kitap yorumlarını buradan okuyabilirsiniz.
Güncelleme 12 Kasım 2022 by dengeliyorum
